top of page

Pendules van Belgische makelij

Op deze pagina worden enkele merkwaardige pendules getoond van Belgische makelij.

Het hoogtepunt van de pendulebouw ligt in hoofdzaak tussen 1750 en 1850. Vooral in Frankrijk kende de elegante en dikwijls mooi versierde pendule een groot succes, hoewel het uiterlijke dikwijls belangrijker was dan het uurwerk zelf. Op het platteland was er in België weinig of geen vraag naar pendules: daar bleef de staande klok de norm. Het was dus enkel in de steden dat de pendule een plaats kon veroveren en dan nog niet overal.

Antwerpen kende enkele uitzonderlijke penduliers zoals Frix, Lambrecht en J. Van Hoof met zijn 'pendule unique'. Steden zoals Brugge, Kortrijk, Aalst en in minder mate Leuven kenden een wat ondermaatse penduleproductie.

Gent stond duidelijk onder Franse invloed. Gekende namen zijn Roemaet, Verlinden Junior en Trossaert-Roelants.

Hasselt mocht enkele uitzonderlijke penduliers onder zijn inwoners rekenen zoals Leonard Guillaume Joosten en Michael Geraets. Jan-Willem Aerts heeft een aantal topstukken vervaardigd waaronder uitzonderlijke skeletpendules en dit is niet eens zo uitzonderlijk, want het verhaal gaat dat hij een tijdlang bij Hubert Sarton te Luik zou gewerkt hebben.

Brussel kende wel een grote vraag naar pendules en dus waren er bekwame vakmensen gevestigd zoals de eminente Jean Baptiste Leclerc, vader Michel-Gisbert en zoon Jan-Baptist Ghiesbreght, R. Dumoulin en Jean Joseph Hanset, François Demanet en Adrien De Meure.

Het zal niemand verbazen dat de Franse invloed bij de pendulebouw het sterkste was in steden zoals Namen, Doornik en vooral Luik. Namen maakte vooral naam met de kleinere, volledig in messing gebouwde pendules van Ch. Jos en Ferdinand Baulion. Ook Doornik leverde betere pendules af dank zij horlogemakers zoals Delecouillerie en natuurlijk Zacharie Raingo.

Zonder discussie is Luik de meest vooraanstaande stad in België voor wat pendules betreft. Niet enkel woonde er de grootmeester Hubert Sarton, maar een hele rits van grote pendulemakers hebben er gewerkt: de familie De Beefe, Mathieu Rossius, Gilles Rouma, Henry Rongé, Paul Conrard, Jean Joseph Fourneau, Nicolas L'Hoest en Jaques Wampé.

Ook vandaag nog zijn er in België nog enkele zeldzame uurwerkmakers bezig met het vervaardigen van mooie pendules, zoals de planeetpendules van Jacques (†) en Philippe Pater.

Deze tekst is een synthese uit een artikelenreeks 'Pendulebouw in België' van Eddy Fraiture.

bottom of page